ترس و تشويش کودکان

بيشتر کودکان در مرحله ای از زندگی خود دچار ترس هائی می شوند. ترس های معمول شامل ترس از تاريکی، صدای بلند، حيوانات درشت جثه، گم شدن، هيولا ها و خوابيدن در محلی به تنهائی. برخی از اوقات کودکان واقعاً دچار ترس می شوند که نکند به علت بيماری يا مرگ يکی از والدين خود را از دست بدهند.

تشويش هم جزئی از رشد احساسی اطفال است. برای کودکان تشويش به صورت ترس بيش از حد و نگرانی پيش می آيد.

تشويش ممکن است ناشی از آن باشد که کودک در زندگی خود دچار دگرگونی های بسياری بشود. برای مثال، وقتی که کودکان به خانۀ نوی می روند، مدرسۀ نوی را آغاز می کنند، يا به فعاليت جديدی می پردازند ممکن است دچار تشويش شوند. تشويش در موقعی هم پيش می ايد که اطفال ندانند برای خودشان يا کسانی که دوستشان دارند چه اتفاقی می افتد.

تشويش در کودکان به شکل گستره ای از رفتارها بروز می کند مانند جنگ کردن با برادر و خواهران و دوستان، کج خلقی،

آشفتگی در خواب، گريه شديد، لجبازی و يا چسبيدن (به مادر يا پدر). فهميدن دليل رفتاری کودکان در برخی از مواقع ممکن است دشوار شود. اگر مواظب آنچه که در مورد کودکان شما اتفاق می افتد باشيد، کمک می کند بتوانيد علائم رفتاری را که نشانۀ تشويش آنان باشد دريابيد.

واکنش نسبت به ترس و تشويش فرزندتان

نگرانی های و ترس فرزندان خود را مورد تمسخر قرار ندهيد. با آنکه چنين ترس هائی ممکن است ساده لوحانه و يا غير منطقی به نظر آيد، ولی برای فرزند شما واقعی و جدی هستند. کوشش نکنيد که او را سرخورده يا خشمگين سازيد. گوش دهيد که ببينيد ترس های فرزند شما چيست. اين ترس ها را تصديق کنيد و بگذاريد فرزند شما بداند که مايل هستيد او را کمک کنيد.

به فرزندانتان فرصت دهيد تا بتوانند بر اين ترس هايشان چيره يابند. ممکن است هفته ها يا ماه ها و حتی مدت بيشتری طول بکشد.

گفت و شنود با فرزندان در بارۀ ترس ها و نگرانی های ايشان باعث می شود که از اثر فراگير آن ها کم کند.

برای رفع نکرانی های فرزندتان برايش توضيحات منطقی و ساده ای ارائه کنيد.

راجع به ترس های خودتان و نحوه چيره شدن بر آن ها برای فرزندتان توضيح دهيد.

به فرزندان خود نگوئيد که چيزی نيست که از آن ترس داشت. اين گفته ممکن است اينطور تعبير شود که شما احساس فرزندانتان را درک نمی نمائيد.

به فرزندانتان کمک کنيد راجع به چيزهائی فکر کنند که باعث بشود کمتر احساس نگرانی نمايند. برای مثال، اگر ترس فرزند شما در ارتباط با تاريکی يا هنگام شب است، در بارۀ نور های شبانگاهی گفت و شنود داشته باشيد، از وسايل بازی به عنوان "محافظ" استفاده کنيد و برای موقع خواب ترتيبی داده و به اين ترتيبات عمل نمائيد.

کودکان اغلب نمی توانند تشويش را توضيح دهند. ممکن است برای آنان دشوار باشد که ترس ها و نگرانی های خود را بيان نمايند. سعی کنيد با بازی هائی به کودکان کمک کنيد تا ترس خود را تدبير نمايند. برای مثال، بازی به عنوان دکتر ممکن است باعث شود که فرزند بر ترس از مراجعه به دکتر چيره شود.

با نظارت بر چيزهائی که فرزندان در تلويزيون نگاه می کنند ترس ها را به کمترين سطح برسانيد. از نشان دادن برنامه های نامناسب که ممکن است باعث نگرانی آنان بشود پرهيز نمائيد.

فرزندان را برای وضعيت هائی آماده کنيد که می دانيد موجب تشويش انان می شود. مثلا بگوئيد که چه کسی آنجا خواهد بود، چه اتفاقی خواهد افتاد و اينکه اگر نگرانی برای کودک پيش امد به چه کسی بايد مراجعه نمايد. مثلا اگر مدرسه تازه ای را آغاز می کند پيش از اولين روز آغاز مدرسه او را به دفعات به آن مدرسه ببريد، در زمين ورزش مدرسه در روزهای آخر هفته وقت صرف کنيد، معلوم کنيد که محل کلاس او کجا است، توالت ها در کجا هستند و اينکه پس از مدرسه در کجا يکديگر را خواهيد ديد.

وقتی که کودک فکر کند که تا حدودی مهار وضعيت در دست او است، ترس او کم تر می شود. کودکان را مجبور نکنيد تا با ترس های عميق خود مستقيماً مقابله نمايند. سعی کنيد که حساسيت آنان را نسبت به منبع ايجاد ترس کم کنيد (آنها را نسبت به ترس ايمن سازيد) مثلا اگر فرزند شما از سگ های درشت جثه می ترسد، در يک محيط امن و مهار شده آن ها را با سگ آشنا کنيد و به آنها تصويرهائی از سگ ها را در کتاب ها نشان دهيد، با يک سگ اسباب بازی، بازی نمائيد، در فروشگاه هائی که حيوانان خانگی می فروشند سگ ها را تماشا کنيد و وقتی که فکر می کنيد که او آمادگی دارد و محيط هم امن می باشد از او بخواهيد دست نوازشی روی سگی رام و کوچک بکشد.

وقتی که کودکان کوشش می کنند که بر ترس ها و تشويش های خود چيره شوند آنان را تمجيد و تصديق کنيد.

از نشان دادن تشويش و ترس خدتان به کودکان پرهيز کنيد چون چنين کاری باعث افزايش ترس آنها می شود. برخی از اوقات تشويش شما می تواند از تشويش فرزندتان هم بيشتر شود. کودکان به آسانی اين تشويش را متوجه می شوند. فکر کنيد که چطور خودتان هم تشويش خويش را تدبير نمائيد.

هنگام لزوم اخذ راهنمائی کارشناسی

با آنکه تشويش در کودکان امری بسيار عادی است، هنگامی که اين تشويش روی رشد صحيح او اثر مخرب خود را آغاز می کند، والدين بايد راهنمائی کارشناسانه دريافت دارند. اگر ترس ها و تشويش های فرزند شما بر روی فعاليت های عادی روزانۀ پزشک متخصص کودکان، ،GP او اثر می گذارد و با گذشتن ماه ها به جای بهتر شدن بدتر می شود، از پزشک عمومی يا مشاور پيش دبستانی راهنمائی بخواهيد.